Wydarzenia > TEDxKraków 2012
Joanna Hańderek
Joanna Hańderek jest filozofem i wykładowczynią Uniwersytetu Jagiellońskiego, specjalizującą się w badaniu kultury. Jest autorką dwóch książek, o kulturze i czasie, a obecnie pracuje nad dwoma kolejnymi. Pasjonuje się różnorodnością kulturową, ideologią, wielokulturowością, dialogiem (nawet jeśli prowadzi do konfliktu) i jest zagorzałą przeciwniczką fanatyzmu, barier umysłowych, nacjonalizmu, rasizmu i wszelkich fobii, które uniemożliwiają naturalną rozmowę.
Przeważnie sekrety są czymś osobistym i dzielonym przez niewielką grupę ludzi, jednak, jak twierdzi Joanna, w kontekście kultury mogą mieć większe oddziaływanie i prowadzić do wykluczenia i krzywdy. Zdaniem Joanny, w normach przyjętych przez główny nurt kulturowy społeczeństwa istnieje inny typ sekretu – idea „normalności”, czyli tego, co uważa się za powszechne i akceptowalne, zakłada również istnienie odstępstw od tej normy. Czasami ludzie nie mogą znieść tego, że funkcjonują poza standardami, więc ukrywają swoje wady. Jeśli nie mogą ich ukryć, chowają się i stają się sekretnym, niewidzialnym społeczeństwem. W tym przypadku sekretne życia mogą oznaczać tych, którzy żyją poza określonymi normami społecznymi.
Imigranci, chorzy, niepełnosprawni, osoby o innym kolorze skóry lub odmiennej orientacji seksualnej, pracownicy fizyczni – oni wszyscy mogą być ukrywani przez społeczeństwo i swoje rodziny ze względu na odstępstwa od określonych norm. Póki ich istnienie pozostaje tajemnicą, nie pojawiają się ani w debacie publicznej, ani w publicznej świadomości.
To ciekawe, dlaczego takie sekretne życia w ogóle jeszcze istnieją. Wydaje się, że kultura zachodnia (szczególnie po rewolucji kulturalnej XX wieku) poradziła sobie z tematami tabu, złamała wiele zasad i reguł, a mimo to w wielu krajach i wielu środowiskach nadal wypychamy poza margines świadomości tych, którzy nie dają się określić jako „normalni”. Jakie są powody takiej kategoryzacji, czy jest ona konieczna?