Waldemar Domański jest krakowskim radnym i dyrektorem Biblioteki Polskiej Piosenki, gdzie dzięki darom osób prywatnych, instytucji i wydawnictw gromadzona jest wiedza o polskiej piosence. Bo to właśnie piosenka jest, zdaniem Waldemara, najlepszym nośnikiem idei.

Za stworzenie Biblioteki, organizację Lekcji Śpiewania oraz akcji społecznej Radni dla Bezradnych Waldemar został Człowiekiem Roku 2011 w plebiscycie Gazety Krakowskiej. Od dwóch lat we współpracy z Urzędem Miasta Waldemar realizuje również projekt pod nazwą Spis Muzyków Małopolski. Celem Spisu jest ożywienie rynku muzycznego, oraz stworzenie profesjonalnej i wiarygodnej bazy danych osób i zespołów, a także orkiestr i chórów działających na terenie naszego województwa.

Ze sceny TEDxKraków 2013 na podstawie swoich doświadczeń opowie, jak zostać liderem społecznym. Wygląda na to, że mu się to udaje – w Lekcjach Śpiewania uczestniczyło już ponad 250 tysięcy osób, chcących radośnie, w rodzinnej atmosferze obchodzić nasze najważniejsze święta narodowe i religijne – Święto Niepodległości czy Święto Konstytucji 3 Maja. Tego typu spotkania stanowią ciekawą alternatywę do tych poważnych, oficjalnych uroczystości państwowych i wydają się mieć coraz więcej zwolenników. Organizowane są również okolicznościowe Lekcje, jak np. rekonstrukcja prawykonania „Roty” w ramach obchodów sześćsetlecia bitwy pod Grunwaldem i stulecia odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego (z udziałem blisko 50 chórów!), czy Europejska Lekcja Śpiewania z okazji prezydencji Polski w UE. „Święta państwowe w Polsce trzeba zmienić, bo są strasznie smutne!” – krzyczał Waldemar podczas pierwszej Lekcji Śpiewania w 2002 r.

Kolejna Lekcja w Krakowie będzie jubileuszowa, bo już pięćdziesiąta. Jeśli chcecie poznać tego niesamowitego człowieka wcześniej, przyjdźcie posłuchać go podczas TEDxKraków 2013!

Jeszcze dziesięć lat temu planowanie rozwoju miasta należało wyłącznie do specjalistów, którzy tworzyli ogólny plan zabudowy, projektując budynki i inne obiekty tak, aby przetrwały co najmniej sto lat. Wraz z postępem globalizacji i rozwojem nowoczesnych technologii doszło jednak do zmian, które zakwestionowały tradycyjne myślenie o urbanistyce. Skoro rzeczywistość pędzi naprzód tak szybko, czy można jeszcze mówić o „planowaniu miasta”?

Dodatkowo, kryzys gospodarczy niejako wymusił konieczność wypracowania nowej interpretacji pojęcia „urbanistyka”, w której czynnik „miękki” (ludzie) odgrywa co najmniej tak samo ważną rolę jak czynnik „twardy” (budynki i inne fizyczne struktury miasta). Wszędzie na świecie można zaobserwować nowy trend – lokalne społeczności przejmują inicjatywę kształtowania własnego środowiska i zaczynają tworzyć autorskie projekty w mieście, takie jak np. wspólne ogrody, sezonowe restauracje na rogu ulicy czy bary czekoladowe.

Właśnie takie przedsięwzięcia, których coraz więcej w różnych częściach świata, zainspirowały Jeroena i jego wspólnika, Joopa de Boera, do założenia bloga „The Pop-Up City”. Pomysł zrodził się w 2008 roku podczas ich wspólnej wycieczki do Berlina, który tak ich zachwycił swoją różnorodnością, ilością wydarzeń, projektów i sztuką uliczną, że aż postanowili podzielić się swoim doświadczeniem na blogu.

Dzisiaj Jeroen i Joop, kuratorzy „The Pop-Up City”, mają nie tylko rzesze wiernych czytelników na całym świecie, ale także wsparcie międzynarodowego zespołu reporterów, którzy codziennie dodają nowe informacje na temat ciekawych inicjatyw oddolnych, które wpływają na życie i rozwój obszarów miejskich w różnych szerokościach geograficznych. W szczególności skupiają się na nowych koncepcjach, strategiach i metodach działania, wcielających w życie ideę elastycznej urbanistyki. Krótko mówiąc, blog opisuje te zjawiska, które świadczą o przejściu od „planowania miasta” przez fachowców do wspólnego „tworzenia miasta” przez wszystkich mieszkańców.

Tego rodzaju zagadnienia mieszczą się polu zainteresowań geografii humanistycznej miasta. Jeśli wcześniej nie spotkaliście się z takim terminem, oto małe wyjaśnienie: miasto odgrywa ważną rolę w badaniach genezy i rozwoju każdego społeczeństwa. Jest bowiem jednym z filarów cywilizacji, tworząc środowisko ludzkiej egzystencji oraz przestrzeń do realizacji potrzeb i pragnień człowieka. Trudno się z tym nie zgodzić, prawda?  Mało tego, popatrzcie na statystyki: miasta zajmują tylko 2 proc. powierzchni Ziemi, a żyje w nich ponad 50 proc. ludzi na świecie. W 2050 roku aż 70 proc. mieszkańców planety będzie mieszkać w miastach, a w Unii Europejskiej już tak jest.

Podczas swojego wystąpienia na scenie TEDxKraków, Jeroen podejmie temat, który świetnie wpisuje się w hasło tegorocznej konferencji Make! Opowie nam o globalnej zmianie w dziedzinie urbanistyki, czyli o tym, jak „city-planning” przeradza się w „city-making” i co to może oznaczać dla nas, a szerzej – dla miasta, w którym żyjemy.

Roger ma rozległe zainteresowania – uwielbia żonglowanie, matematykę i wszelkiego rodzaju łamigłówki. Po obronie doktoratu zapisał się na kursy humanistyczne z filozofii, sztuki, łaciny i kulturoznawstwa. Obecnie jest zaangażowany w projekty dotyczące nowatorskich metod nauczania przedmiotów ścisłych. W ramach jednego z takich przedsięwzięć opracował piłeczki do żonglowania, które wewnątrz mają zainstalowane mikrokontrolery Arduino – kiedy żonglujesz, piłeczki zaczynają świecić, a ponieważ komunikują się między sobą, to zmieniają kolory w zależności od aktywności żonglera. Mało tego, podczas żonglowania dane z Arduino są przesyłane do komputera, dzięki czemu Roger może potem wyjaśnić matematyczne zasady rządzące żonglowaniem. Okazuje się, że matematyka może być jednak świetną zabawą!

W swoich wykładach, pokazach i projektach, Roger „chce prezentować nauki ścisłe w nowatorski sposób, aby zainspirować nowe pokolenia myślicieli i zmienić stereotypowe myślenie o matematyce i informatyce”. Jest przekonany, że im więcej uczniów i studentów zrozumie i polubi nauki ścisłe i technologię, tym lepszy będzie świat wokół nas. Jak mówi, kreatywność młodych ludzi nie zna granic – wystarczy obudzić w nich ciekawość i chęć do działania.

Obecnie pracuje jako adiunkt w Katedrze Informatyki na Uniwersytecie w Oslo. Uczy logiki, pisze swoją pierwszą książkę i prowadzi uczelnianą pracownię „makerspace”, w której mogą się wyżyć młodzi odkrywcy, miłośnicy majsterkowania i fani eksperymentów z nowoczesną technologią.

Już 25 października Roger wystąpi na scenie TEDxKraków i na pewno zarazi nas wszystkich swoją pomysłowością i pozytywną energią. Jeśli jeszcze nie zapisaliście się na konferencję, dzisiaj ostatni dzwonek, aby wysłać zgłoszenie! Za parę godzin zamykamy rejestrację!

Nasza prelegentka, jak sama mówi, prowadzi żywot nomadyczny między Karpatami, Krakowem i resztą Europy, logując się tam, gdzie to konieczne. Jest uzależniona od gór (zwłaszcza tych powyżej 2 tys. m n.p.m.) oraz Dalekiej Północy. Zamiłowanie do koczowniczego trybu życia poniekąd znajduje odzwierciedlenie w jej aktywności naukowej i artystycznej, która przypomina nieustanną wędrówkę pomiędzy rozległymi zainteresowaniami.

Słuchacze Radiofonii będą znali głos Anny z audycji „Negatywy popkultury”; miłośnicy eksperymentalnego folku – z płyt lub koncertów Magic Carpathians, projektu muzycznego, który stworzyła w 1998 roku z Markiem Styczyńskim; z kolei studenci – z zajęć dotyczących cyberkultury, teorii mediów w perspektywie kulturoznawczej, zagadnień genderowych, antropologii audiowizualności, badań nad dźwiękiem.

Anna jest adiunktem w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego i współautorką projektu badawczego „Kultura miejska – węzły i przepływy”. Przeprowadziła go w 2012 roku w Krakowie, analizując różne formy komunikacji w miejskim ekosystemie społecznym. Jak pisze w książce wydanej w ramach projektu, wraz ze swoim zespołem chciała zbadać  choć mały wycinek „głębiej skrytego żywiołu kultury miejskiej”, czyli czegoś, co decyduje o „atmosferze” czy „magii miasta”. Głównym problemem badawczym było pytanie o motywację skłaniającą uczestników życia kulturalnego do podejmowania aktywności.

Szczególnie interesujący okazał się nieformalny obieg informacji, który działa poprzez kręgi bliższych i dalszych znajomych, na poziomie kontaktów offline i online. Pewnie zastanawiacie się wobec tego, czy istnieją narzędzia pozwalające zmapować takie obiegi energii społecznej i czy da się zobaczyć, w jaki sposób wiążą się ze sobą różne sieci towarzyskie w naszym mieście. W końcu to o Krakowie mówi się często, że „wszyscy wszystkich tu znają”. Anna Nacher pyta: dlaczego nie spojrzeć na to, jak na swoisty potencjał miasta? Dlaczego nie wykorzystać tego potencjału dla zmiany?

Podczas konferencji TEDxKraków, kulturoznawczyni będzie mówić o krakowskich „rojach”, czyli o tym, jak przyciągnąć do swojego pomysłu właściwych ludzi. Zaproponuje nowy sposób myślenia o komunikacji: zamiast patrzeć na odbiorców jak na rozproszone jednostki, które może łączyć jedynie podobny wiek, wykształcenie czy tożsamość kulturowa, warto pomyśleć o grupach i grupkach bliższych i dalszych znajomych pomiędzy nimi, naturalnych „węzłach komunikacyjnych”, które tworzą niezwykle złożoną sieć wzajemnych relacji.

Kto nie może się doczekać wystąpienia Anny 25 października, tego odsyłamy już dzisiaj na jej blog, profil na Facebooku i Twitterze

Adam Karcz i jego koledzy jako jedyny zespół z Europy brali udział w NASA Lunabotics Mining Competition 2013, do którego zgłaszane były projekty „księżycowych koparek” – robotów zdolnych w 10 minut wydobyć i przenieść 10 kg skały pokrywającej Księżyc. Studenci Politechniki Warszawskiej nad swoim Husarem pracowali rok, ale po przyjeździe na Florydę, gdzie odbywał się finał konkursu, okazało się, że kurier dostarczył im tylko jedną z dwóch paczek… W tej brakującej znajdowała się cała konstrukcja robota i większość elektroniki.

Kierując się hollywoodzkim mottem Apollo 13 – „Porażka nie wchodzi w grę” – Adam i jego koledzy postanowili odtworzyć robota w kilkadziesiąt godzin. Inne zespoły biorące udział w konkursie udostępniły im potrzebne części, sędziowie przesunęli termin prezentacji, Polakom dopingowało całe Centrum Kosmiczne Kennedy’ego. I udało się – studenci zaprezentowali przed kapitułą konkursu nowego Husara i zdobyli Perseverence Award – nagrodę za wytrwałość. Czy z oryginalnym Husarem wygraliby konkurs? Nie wiadomo, ale liczy się poczucie, że stanęli na wysokości zadania i zrobili wszystko, co było możliwe, żeby dobrze się zaprezentować. Bo porażka nie wchodziła w grę.

To była ostatnia międzynarodowa edycja konkursu Lunabotics – od 2014 r. do zawodów będą mogli stanąć studenci tylko amerykańskich uczelni. Zespół Husara jednak nigdy się nie poddaje i myśli nad zorganizowaniem międzynarodowych zawodów robotów kopiących w Polsce.

A brakująca paczka do tej pory nie została znaleziona.

Królowa nordyckiej kuchni tym razem opowie nam o swoim ostatnim projekcie, The Rye Bread Project, w którym przypomina o życie jako o super-zdrowym i prostym w uprawie ziarnie. Trine postanowiła posadzić koło siebie rolników, szefów kuchni, lekarzy i polityków, żeby mogli porozmawiać o tym, jak zmienić podejście amerykańskiego społeczeństwa do odżywiania. We współpracy z The Amsterdam Market zorganizowała w Nowym Jorku targ, na którym miejscowi kucharze częstowali przechodniów małymi kanapeczkami z żytniego chleba (Smørrebrød), promując w ten sposób zdrowe odżywianie, oparte głównie na roślinach i ziarnach.

Zdaniem Triny, jedzenie ma ogromny wpływ na to, jak żyjemy nie tylko pod względem klimatu, ale też osobistego zdrowia. O swoich racjach przekonuje w programie telewizyjnym Good Morning Denmark, pisze książki kucharskie, prowadzi warsztaty kulinarne… Aby dowiedzieć się więcej, zaglądnijcie na jej stronę internetową, a jeszcze lepiej – wypróbujcie któryś z przepisów, które zamieściła na stronie The Guardian.

Podczas TEDxKraków 2011 Trine opowiedziała o zasadach zdrowego odżywiania, w zgodzie z naturą i opartym na regionalnych potrawach – tutaj możecie oglądnąć nagranie jej wystąpienia. Co więcej, przygotowała dla nas przepyszny lunch! W tym roku również planuje uraczyć nasze podniebienia, organizując warsztat pieczenia żytniego chleba! Nam już ślinka cieknie, a październik jeszcze tak daleko…

Pierwsza edycja odbyła się w 1988 roku w kinie Mikro i miała formę kameralnej sesji naukowej poświęconej spotkaniu dwóch kultur: polskiej i żydowskiej. W roli wykładowcy wystąpił m.in. Konstanty Gebert, który w sali kinowej założył jarmułkę. Ten gest był manifestacją wolności, ale również znakiem wielkiej odwagi — w Polsce końca lat 80. słowo „Żyd” nadal z trudem przechodziło ludziom przez usta.

Niewielka wówczas impreza z biegiem lat bardzo się rozrosła, stając się jednym z największych i najważniejszych festiwali tego typu na świecie. Po 25 latach istnienia i 23 edycjach*, ostatni FKŻ na przełomie czerwca i lipca przyciągnął prawie 30 tysięcy osób, które wzięły udział w koncertach, wystawach, debatach, warsztatach, projektach multimedialnych i plastycznych. Krótko mówiąc, przez dziesięć dni kultura żydowska, tworzona w Izraelu i całej diasporze, królowała w krakowskich muzeach, synagogach, a przede wszystkim na ulicach i placach XIV-wiecznego Kazimierza.

Program festiwalu co roku pęcznieje od znakomitych nazwisk z całego świata, które ściągają do Krakowa za sprawą Janusza Makucha. Poszukiwania zajmują mu sporo czasu, ponieważ nigdy nie zamawia artystów przez internet, najpierw musi ich usłyszeć i poznać na żywo. Stąd jego częste podróże, z których przywozi smakowite i często zaskakujące znaleziska: jazz po żydowsku, rap po żydowsku, gospel po żydowsku, afrobeat po żydowsku.

- Festiwal jest taki jak Janusz Makuch, a Janusz Makuch jest taki jak festiwal: wzruszenie, ekscentryzm, humor, zaduma, zabawa – uważa Leopold Kozłowski, pianista, kompozytor i dyrygent, ostatni żyjący przedstawiciel autentycznych przedwojennych klezmerów w Polsce, zwany ostatnim klezmerem Galicji. Sam pomysłodawca FKŻ mówi: – Od 25 lat prezentujemy w większości niepokorną mniejszość żydowskich twórców, którzy czerpiąc mądrze i odważnie z przeszłości, otwierają nowy rozdział jednej z najstarszych i najciekawszych kultur świata.

Miłość Janusza Makucha do kultury żydowskiej od lat budzi u niektórych zdziwienie, no bo jak wytłumaczyć to, że ktoś, kto sam nie jest Żydem, poświęcił jej całe swoje dorosłe życie. Podczas październikowej konferencji TEDx w Krakowie, poznacie historię przemiany, jaka dokonała się w młodym Polaku wiele lat temu. Historię przynależności do świata kulturowego pluralizmu, w którym najważniejszy jest wzajemny szacunek dla wszelkich różnic. Historię o tym, że w życiu warto być heretykiem idącym pod prąd historii, bo nie ma postępu bez herezji. Poznacie Janusza Makucha.

* Pierwsze edycje FKŻ organizowano co dwa lata, dlatego 25 lat festiwalu to 23 edycje.

W trakcie służby wojskowej był zaangażowany w wysoce innowacyjne projekty z dziedziny biotechnologii, rozwijane przez DARPA – Agencję Zaawansowanych Obronnych Projektów Badawczych Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych. Tam poznał, jak twierdzi, receptę na sukces – aby wynaleźć coś naprawdę przełomowego, należy powierzyć zaufanemu specjaliście duży budżet i dać mu 4-5 lat na pracę nad projektem. To podejście trochę różni się od tego, do którego jesteśmy przyzwyczajeni, prawda?

Zdaniem Richarda nauka przeżywa obecnie kryzys, ponieważ nie jest w stanie wytłumaczyć wszystkich zjawisk, jakie zachodzą we wrzechświecie. Pojawiają się coraz to nowe technologie, przy których tzw. metoda naukowa już nie wystarcza, ponieważ nie ma w niej miejsca na naprawdę innowacyjne myślenie. Jesteśmy na granicy rewolucji – jeśli do niej dojdzie, będzie miała na nas większy wpływ niż powstanie Internetu.

Obecnie Richard jest chirurgiem mającym do czynienia z technologiami przypominającymi filmy science fiction. Jeśli chcecie poznać go lepiej, oglądnijcie nagranie z konferencji Business innovation Factory. Gorąco polecamy! Jesteśmy przekonani, że Richard zarazi Was swoim przełomowym podejściem do świata.

Gever jest twórcą The Tinkering School – letniej szkoły dla dzieci, w której uczą się majsterkowania. Wśród ukończonych uczniowskich projektów znajduje się trzypiętrowy domek na drzewie, działający rollercoaster i inne środki transportu, w tym łodzie. Gever twierdzi, że pozwalając dzieciom robić rzeczy powszechnie uznane za niebezpieczne (jak np. posługiwanie się wiertarką czy piłą), uczymy je kreatywności i pomagamy poznawać najbliższe otoczenie. Szkoła letnia okazała się takim sukcesem, że Gever postanowił założyć również szkołę całoroczną.

Pomysły na zajęcia z dziećmi zebrał w książce pt. „50 rzeczy, które powinieneś pozwolić robić swoim dzieciom”, a są wśród nich m.in. wspinanie się po drzewach, gotowanie wody w papierowym kubku czy rozbieranie jakiegoś urządzenia. Kto z nas nie chciał kiedyś rozkręcić radia, żeby sprawdzić jak działa? Książka jest próbą dyskusji z rodzicami, którzy za bardzo chronią swoje dzieci przed światem, nie pozwalając im przez to rozwijać wrodzonej ciekawości i zmysłu odkrywcy. To, czy uznamy coś za niebezpieczne, jest raczej wynikiem naszego wychowania i kontekstu społecznego, w jakim się znajdujemy, niż ryzyka, jakie faktycznie jest związane z daną czynnością – twierdzi Gever w wywiadzie dlaWired.com.

Gever nie po raz pierwszy będzie prelegentem TED – jego dwa najbardziej popularne wystąpienia możecie oglądnąć tutaj i tutaj. Więcej o The Tinkering School i całorocznej szkole Brightworks możecie dowiedzieć się z blogów -http://tinkeringschool.wordpress.com/ i http://sfbrightworks.org/blog/. Na TEDxKraków 2013 Gever przyjedzie z dwoma uczniami i możliwe, że razem zorganizują dla nas mały warsztat majsterkowania. No to młotki w dłoń i do dzieła!

Agnieszka uważa, że takie zagrożenie to złudzenie. Ona się nie boi. Wprost przeciwnie — wierzy, że nieskrępowany dostęp do wiedzy prawnej może przynieść całemu społeczeństwu same korzyści: ludzie, którzy lepiej rozumieją swoje prawa i system prawny w ogóle, w razie potrzeby chętniej i częściej korzystają z pomocy prawnika, zamiast zwlekać z tym do ostatniej chwili, kiedy ich sytuacja staje się naprawdę trudna. Krótko mówiąc, Agnieszka namawia do stworzenia profilaktyki prawnej.

- Moja mama jest stomatologiem, więc podam przykład z jej “podwórka”- mówi. – Trzydzieści lat temu szło się do dentysty dopiero wówczas, kiedy bolał ząb i trzeba go było usunąć. Kto wtedy myślał o wizytach kontrolnych co pół roku, piaskowaniu czy skalingu? Dzisiaj jest inaczej, mamy rozwiniętą profilaktykę i zdrowsze zęby. A więc im większa świadomość społeczna pewnych problemów, tym łatwiej ich uniknąć – przekonuje Agnieszka. Zastanawia się, dlaczego dotychczas nikt nie wpadł na to, aby wykorzystać tego rodzaju mechanizm do budowania świadomości prawnej na szeroką skalę. Własnymi siłami stara się to zmienić, dlatego prowadzi dwa blogi: prawowalgorytmach.pl oraz prawatworcow.pl. Objaśnia w nich rozmaite zagadnienia prawne w bardzo przystępny sposób  — prostym, nieprawniczym językiem.

Na blogu “Prawo w algorytmach” pokazuje najkrótszą drogę wnioskowania prawnika oraz wywiad, jaki prawdopodobnie przeprowadziłby z klientem w danej sytuacji. Np. artykuł 25 i 26 kodeksu karnego o obronie koniecznej i stanie wyższej konieczności, przedstawiony przez Agnieszkę w formie algorytmu, pozwala zrozumieć, jak się bronić, aby samemu nie zostać przestępcą. Materiał nosi dowcipny tytuł “Jak kopać, żeby się nie wkopać” i był cytowany — ku zaskoczeniu autorki — na stronie wykop.pl, gdzie doczekał się ponad jedenastu tysięcy odsłon.

Z kolei blog “Prawa twórców” omawia na przykładach wziętych z życia prawo autorskie i inne prawa własności intelektualnej. Graficy, projektanci, fotograficy, filmowcy, designerzy, muzycy i wszyscy inni twórcy, znajdą tu np. odpowiedź na pytanie, jakie prace można publikować w portfolio. Agnieszka rozumie ich problemy dzięki własnej aktywności artystycznej — od kilku lat współtworzy zespół muzyki etnicznej Matragona, w którym gra na skrzypcach, wiolonczeli i śpiewa pieśni sefardyjskie. Od wczesnego dzieciństwa jest związana także z tańcem. Kiedyś trenowała taniec towarzyski, później salsę kubańską, a dzisiaj porywa ją tango argentyńskie.

Jak widać, artystyczna dusza i analityczny umysł mogą żyć ze sobą w zgodzie. Szczęśliwa “właścicielka” obydwu, pełna pasji i zapału do działania, zarówno jako muzyk i przyszły prawnik, najbardziej ceni sobie jednak to, co zrobiła dla innych — tych, którzy mają mniej szczęścia w życiu. Działając jako wolontariusz w Stowarzyszeniu WIOSNA, utworzyła pierwszy na Podkarpaciu rejon Akademii Przyszłości. Dzięki temu powstał w Sanoku całoroczny program indywidualnych spotkań edukacyjnych dla dzieci, które wychowują się w trudnych warunkach i mają przez to problemy w szkole. Akademia wspiera je nie tylko w nauce, ale przede wszystkim pozwala im uwierzyć w siebie.

Z niecierpliwością czekamy na wystąpienie Agnieszki Stach podczas październikowej konferencji TEDxKraków!